Géén geldig rijbewijs, maar wel schade. Wat nu?
Hoe zit dat eigenlijk als je als bestuurder (van een motorfiets) schade veroorzaakt, voor dit risico op schade wel een verzekering hebt afgesloten, maar dekking wordt geweigerd op grond van de algemene uitsluitingen, namelijk: geen dekking bij ontbreken van een geldig rijbewijs. Het overkwam gedaagde in de zaak die werd voorgelegd aan de rechtbank Rotterdam. De rechtbank Rotterdam heeft hier op 20 januari 2016 een uitspraak over gewezen. De volledige uitspraak is te raadplegen via deze link.
De feiten
Gedaagde heeft op 21 augustus 2012 voor zijn motor een WA-motorverzekering afgesloten bij Delta Lloyd via een gevolmachtigd agent, Voogd & Voogd. Door gedaagde is op het aanvraagformulier ingevuld dat de regelmatige bestuurder (dus hijzelf) in het bezit is van een Nederlands rijbewijs. Bij het aangaan van de verzekering zijn de volgende polisvoorwaarden van toepassing verklaard:
ALGEMENE UITSLUITINGEN
Uitgesloten is vergoeding van schade veroorzaakt of ontstaan:
(…)
Artikel 9.6
Ongeldig rijbewijs
Als de feitelijke bestuurder van de motor geen houder is van een rijbewijs dat in Nederland voor die motor geldig is.
Op 30 april 2013 is door gedaagde een eenzijdig ongeval veroorzaakt, waarbij gedaagde met zijn motor in de vangrail terecht is gekomen. Ten gevolge van dit ongeval heeft de passagier, die zich achterop de motor bevond, zwaar letsel opgelopen.
Voogd & Voogd, de gevolmachtigd agent, heeft de schade van de passagier vergoed. Voogd & Voogd heeft gedaagde echter laten weten de schade op hem te willen verhalen.
Gevolmachtigd agent
Allereerst zal worden stilgestaan het begrip gevolmachtigd agent. Een gevolmachtigd agent wordt ingeschakeld door de verzekeraar. Een gevolmachtigd agent doet bijna alles wat een verzekeringsmaatschappij ook doet. Het enige verschil is dat een gevolmachtigd agent voor rekening en risico van een verzekeringsmaatschappij werkt. Dat wil zeggen dat wanneer een gevolmachtigd agent bijvoorbeeld een motorverzekering afsluit, hij hiervoor niet zelf het risico draagt. Dat doet degene waarvan hij een volmacht heeft gekregen, namelijk de verzekeraar.
Dekking
In dit geval is Voogd & Voogd ingeschakeld als gevolmachtigd agent door Delta Lloyd. Voogd & Voogd stelt dat zij weliswaar op grond van de bepalingen van de WAM gehouden zijn om de schade aan de passagier te vergoeden, maar dat zij wel gerechtigd is om op gedaagde als verzekeringnemer van de verzekering regres (verhaal) te nemen nu deze geen aanspraak kan maken op de dekking onder de polis. Voogd & Voogd beroept zich er namelijk op dat gedaagde niet beschikte over een geldig motorrijbewijs. Dit had gedaagde in het aanvraagformulier echter wel aangegeven.
Het oordeel van de rechtbank
Het staat vast dat gedaagde ten tijde van het ongeval niet beschikte over een geldig motorrijbewijs. De rechtbank geeft aan dat – op grond van artikel 9.6 van de algemene uitsluitingen – Voogd & Voogd niet verplicht was om tot uitkering van de schade ten gevolge van het ongeval over te gaan. Met deze overweging van de rechtbank zijn we het trouwens niet eens. Sterker nog: die overwerging van de rechtbank is onjuist, omdat het niet hebben van een geldig rijbewijs geen toegestane uitsluiting is die, op grond van de WAM, aan de benadeelde mag worden tegengeworpen. Voogd & Voogd regelt daarom – ons inziens – dan ook terecht de schade van de benadeelde.
De rechtbank vervolgt dat indien een verzekeraar, in dit geval de gevolmachtigde agent, Voogd & Voogd dus, overgaat tot vergoeding van schade van benadeelde (de inzittende), dan heeft hij op grond van artikel 15 lid 1 van de WAM een verhaalsrecht voor het bedrag van de schadevergoeding op de aansprakelijke persoon. In dit geval is dat gedaagde.
Gedaagde heeft in de procedure nog als verweer gevoerd dat de vraag op het aanvraagformulier omtrent het beschikken over een geldig rijbewijs niet duidelijk was, althans dat daar niet expliciet is gevraagd of hij in het bezit was van een voor een motorfiets geldig rijbewijs.
De rechtbank oordeelt: “Nog los van het feit dat gedaagde zijn stelling dat hij in het bezit is van een (ander) Nederlands rijbewijs niet heeft onderbouwd, is het feit van algemene bekendheid dat wanneer iemand een WA-motorverzekering wil afsluiten, hij of zij dient te beschikken over een in Nederland voor een motorfiets geldig rijbewijs. Gelet hierop en mede gezien in de contact van de verzekering mocht gedaagde naar het oordeel van de rechtbank niet te goeder trouw aannemen dat zijn aansprakelijkheid onder de verzekeringsovereenkomst (ook) zou zijn gedekt indien hij ‘slechts’ in het bezit was van een (ander) Nederlands rijbewijs en niet van een geldig motorijbewijs.”
De rechtbank verklaart voor recht dat gedaagde aansprakelijk is voor de schade die het gevolg is van het door hem begane ongeval en veroordeelt dat gedaagde de door Voogd & Voogd vergoede schade moet terugbetalen.
Hoe zit dat eigenlijk met een buitenlands rijbewijs?
Indien je in Nederland aan het verkeer deel wilt nemen, dan heb je een geldig (buitenlands) rijbewijs nodig. Ga je in Nederland wonen, dan moet je zorgen voor een geldig Nederlands rijbewijs voor het juiste voertuig met een bijpassende verzekering.
In 2008 heeft het Gerechtshof Amsterdam een interessante uitspraak gedaan over een asielzoeker die nog maar kort in Nederland woonde en een ongeval had veroorzaakt. De verzekeraar heeft de door de asielzoeker veroorzaakte schade op grond van de lopende WA-verzekering vergoed. Vervolgens zoekt de verzekeraar verhaal bij de asielzoeker. Er zou namelijk geen sprake zijn van dekking onder de polis, omdat de asielzoeker niet in het bezit was van een geldig Nederlands rijbewijs. De asielzoeker betaalt niet. Er volgt een procedure.
De asielzoeker had inderdaad geen Nederlands rijbewijs (en was de Nederlandse taal ook niet machtig), maar dacht wel goed verzekerd te zijn. Toen de asielzoeker naar Nederland was gekomen heeft hij telefonisch een verzekering afgesloten. De zoon van de asielzoeker voerde het gesprek. De asielzoeker gaf op de achtergrond instructies. De verzekeraar had bij de telefonische aanvraag niet gevraagd of de asielzoeker in bezit was van een geldig Nederlands rijbewijs. Daarnaast is er ook niet gevraagd om een kopie van het rijbewijs. Deze kopie is pas gevraagd na de aanrijding. Ook heeft de verzekeraar geen aanvraagformulier toegezonden.
De verzekeraar voerde in deze procedure aan dat van de asielzoeker verwacht mocht worden dat hij ten tijde van de aanrijding op de hoogte was van de omstandigheid dat hij in Nederland op grond van de Nederlandse wetgeving als bestuurder van een auto over een Nederlands rijbewijs moest beschikken. Van ieder zich in Nederland bevindend persoon (mag) verwacht worden dat hij elementaire – en eenvoudige – rechtsregels zoals die aangaande de rijbevoegdheid kent, aldus de verzekeraar.
Het hof oordeelde in deze zaak dat van de aanvang af duidelijk gemaakt was door de asielzoeker dat hij niet over een Nederlands rijbewijs beschikte, dat hij in een asielzoekerscentrum verbleef en dat hij de Nederlandse taal niet machtig was. Onder deze omstandigheden kon er bij de verzekeraar geen twijfel over bestaan dat er ernstig rekening mee moest worden gehouden dat de betreffende polis de asielzoeker als bestuurder geen dekking zou bieden. Hij heeft al die jaren, in de veronderstelling verzekerd te zijn, premie betaald. Het hof wijst de vordering van de verzekeraar dan ook af. De asielzoeker mocht – te goeder trouw – aannemen dat hij verzekerd was.
Een goede les
Zorg er in ieder geval voor dat je een verzekering afsluit die bij je situatie past. Dus sluit je een motorverzekering af, dan dien je ook in het bezit te zijn van een geldig motorrijbewijs. Heb je geen geldig rijbewijs, dan ben je ook niet verzekerd voor ongelukken die u met uw motor (of ander voertuig) veroorzaakt. Bovendien is rijden zonder geldig rijbewijs strafbaar.
Indien je een buitenlands rijbewijs hebt maar in Nederland komt wonen dien je ook een geldig Nederlands rijbewijs te hebben. Indien je in Nederland alleen aan het verkeer deel wilt nemen, bijvoorbeeld tijdens een vakantie, dan is een geldig buitenlands rijbewijs voldoende.
Contact
Hebt u vragen over dit onderwerp? Neem dan vooral contact met ons op. Wij helpen u graag. U kunt ons bereiken op telefoonnummer 073-6900888. Daarnaast kunt u ons een facebookbericht sturen of een e-mail naar info@jba.nl